در زندگي همه ما مواقعي وجود دارد که بايد در حضور چند نفر راجع به مسئله اي صحبت کنيم. ممکن است اين صحبت در جلسه يا کنفرانسي باشد که رسميت داشته باشد و ممکن هم هست که در يک جمع خانوادگي يا در محيط کار بخواهيم براي دوستان يا همکارانمان صحبت کنيم.
اگر مهارت هاي لازم را در اين زمينه داشته باشيم ، قطعاً روند کار با موفقيت بيشتري انجام مي شود و به نتايج بهتري مي رسيم.
یکی از متداول ترین ترس هایی که تاکنون شناخته شده ترس حین صحبت در جمع یا درمقابل گروهی ازافراد است. يكي از نگرانيهاي عمدة هر فرد ترس از سخن گفتن در حضور جمع است. بسياري از مردم به راحتي با هم گفتگو ميكنند اما هنگامي كه براي سخنراني فرا خوانده ميشوند دچار ترس و واهمه ميگردند.
بـرخی از افـراد همین كه به صحبت كردن در جمع فكر میكنند، دچار اضطراب و نـا آرامـی شده و هنگامی كه در مقام عمل شروع به سخنرانی می كنند، خشكشان مـی زنــد، تپش قلبشان شدیدتر میشود، دستانشان شروع به لرزش میكند و بصورتی گسسـتـه و لكنت وار شروع به صحبت می نمایند. اگر شما از ايستادن روي بلندي و صحبت كردن براي جمع ميترسيد، بدانيد كه تنها نيستيد. سال 1973 در جامعة آمريكا تحقيق جالب توجهي در زمينه موارد ترس بعمل آمد و از 2500نفر آمريكايي خواسته شد كه هر كدام فهرستي از عمدهترين زمينههاي ترس خود را بنويسند.
در پايان كار آنچه محققان را بسيار متعجب ساخت ميزان 41 درصدي پاسخگويان بود كه همگي بزرگترين مورد ترس خود را سخنراني در برابر گروهي از مردم ميدانستند. تا حدي كه بسياري از آنها قبول چنين كاري را سرنوشتي هولناكتر از مرگ تلقي ميكردند. منظور از یك جمع، ۵۰۰ سهامـدار عـصـبـانـی در جـلسـات آخر سال نیست، بلكه میتواند از چند فروشنده، كارمـند و یا چند دوست در جشن تولد نیز تشكیل شود.
سخنرانی در جمع به این معنی است كه شما چندین شنونده دارید كه در اغلب اوقات به تـك تـك واژه هـایـی كه از زبـان شمـا ادا میشود، گوش میدهند. به همین دلیل اشتبـاه نـكـردن شما در حین صحبت حائز اهمیت است. بسیاری ازمردم دراین شرایط حس بدی دارند، درست مثل اینکه یک پروانه در قلب آنها بال بال می زند! اگر قبل ازسخنرانی درجمع ویا ارائه کنفرانس ویا حتی طرح سوالی درکلاس درس ،کمی اضطراب دارید طبیعی است،چون همین دل نگرانی باعث می شود استحکام مطلبی که بیان می شودبیشترباشد ویا وقتی قراراست برای اولین باردرمهمانی شرکت کنید که اکثرافراد آن رابرای اولین بارمی بینید،بالاخره کمی دل شوره وجود دارد والبته یک فردطبیعی تمام این موقعیت ها رابدون مشکل طی می کند.اما اگرفردی نتوانست چه اتفاقی می افتد؟
ترس ازاجتماع باعلائم ونشانه های جسمی وعاطفی بروزمی کند.
علائم ونشانه های عاطفی وروحی شامل این موارد است:
1)ترس شدید ازموقعیت هایی که درآن افرادغریبه ونا آشنا وجود دارند
2)ترس ازحضوردرمکان هایی که حس می شودفرد مورد قضاوت قرارمی گیرد
3)اضطراب ازاینکه ممکن است سایرین به فردبخندندویا اوراناراحت کنند.
4)ترس ازاینکه سایرین علائم جسمی اضطراب رادرفرد متوجه شوند.
5)اضطرابی شدید درحدی که زندگی روزمره ،کار،مدرسه وسایرفعالیت های فردرا کاملا فلج کند.
علائم ونشانه های جسمی شامل این موارد است:
برافروختگی،تعریق شدید،لرزش،تهوع،درد درشکم بروزمشکل درصحبت کردن،احساس گرفتگی عضلات،گیجی،تپش قلب،اسهال، به عبارتی فرد دراجتماع حضور-پیدانمی کند تا به چنین علائمی مبتلا نشود.
در اينجا به نكاتي اشاره شده است كه هنگام سخنراني كردن براي شنوندگاني حرفه اي و متخصص مفيد است. چه در حضور يك نفر و چه در حضور يك جمعيت پنجاه نفره، مي توان بر ترس و خجالت ناشي از سخنراني غلبه كرد.
سخنراني مهارتي است كه همه مي توانند با تمرين، آن را بياموزند. اعتماد به نفس،صداقت وخلوص نيت،تماميت كلام ودوستي واخوت از ويژگي هاي يك سخنراني جذاب است.
قبل از سخنراني چه احساسي داريد؟
اغلب مردم ممكن است براي انجام دادن كار مهمي كه در حضور مردم صورت ميگيرد دچار هيجان و اضطراب باشند. بازيگران قبل از بازي، سياستمداران پيش از سخنرانيها و قهرمانان ورزشي قبل از مسابقه داراي چنين حالتي هستند. در اين لحظات افراد موفق آنهايي هستند كه آموختهاند چگونه هيجان خود را به نفع خود بكار بگيرند.
تحقيقات نشان ميدهد كه 76 درصد از سخنوران ورزيده قبل از رفتن به جايگاه سخنراني دچار ترس و هيجان هستند اما آنها اين نوع هيجان را نشانهاي از سلامت روان براي انجام دادن فعاليتي مثبت تلقي ميكنند.
به عبارت ديگر هيجاني بودن در آغاز سخنراني، حالتي كاملاً طبيعي و حتي مطلوب است زيرا بدن در اين حالت مانند هر حالت پر اضطراب ديگري تلاش ميكند با ترشح آدرنالين بيشتر واكنش مثبت نشان دهد.
اين ترشح ناگهاني آدرنالين همان عاملي است كه موجب تپش قلب و لرزش دست و زانو و عرق پوست ميشود و هر شخصي كه بخواهد در برابر جمع سخن بگويد تا حدودي اين واكنشها را دارد.
حال سؤال اين است كه چگونه ميتوان از اين حالات هيجاني و عصبي، كار مثبت كشيد؟
لازم است بدانيم بجاي اينكه تلاش كنيم همه هيجان روحي قبل از سخنراني را از بين ببريم، بكوشيم آن حالت را به وضعي مطلوب كه متخصصان آن را هيجان مثبت مينامند، تبديل كنيم. هيجاني سرشار از شور و شوق و سرزندگي كه متفاوت با آن حالات عصبي و بازدارنده روحي است و ديگر شما را قرباني نخواهد كرد؛ بلكه حياتي جديد ميبخشد و حالات انسان را كاملاً در اختيار دارد.
در اينجا شش راه تجزيه شده و مطمئن براي تبديل حالات عصبي و رواني منفي قبل از سخنراني به حالات و هيجانات مثبت مطرح ميشود.
1- مرحلة اول، اين مرحله را شما قبلاً طي كردهايد و دورههاي آموزشي آن را پيش از اين گذراندهايد. كافي است درباره گذشته خودتان در روزهاي اول كودكستان، دبستان، دبيرستان، دانشگاه و روزهاي اول آشنايي با محيط كار و شغلتان فكر كنيد. به احتمال زياد در همه موقعيتها شما با وضعي جديد، غيرعادي و تنشزا روبرو بودهايد. سازگار شدن با هر كدام از موارد، ترس و واهمهاي موقتي و كوتاه همراه داشته است. دربارة سخنراني كردن در وضع فعلي چنين حالتي مصداق دارد. براي اغلب افراد بويژه دانشجويان هنگام صحبت در برابر دوستان همدانشگاهي خود مهمترين عامل، ناآگاهي است هر چه فرد از چگونگي سخنوري بيشتر آگاه باشد و بيشتر سخنراني كند، ترس و واهمه سخنراني كردن در او كمتر ميشود.
يادگيري مهارت سخن گفتن با يادگيري ديگر هنرها و فنون زياد متفاوت نيست و مانند آنها نيازمند تكرار، تمرين، آزمايش و خطاست.گاهي ميتوان در كلاس، ميان دوستان دانشگاهي سخنراني كرد و آنها را بهترين مخاطبها براي ارزيابي عيوب سخنراني خود دانست و اين كار يعني سخنراني در جمع نزديكان و دوستان به مرور شما را به مهارت و هنر سخنوري نزديك ميكند.
2- مرحله دوم، آمادگي است. راه حل ديگر براي كسب اطمينان و تسلط در سخنراني، انتخاب عنوان مناسب و مورد توجه و علاقه خود ماست. صحبتهاي هر سخنوري كه با آمادگي كم به سخنراني بپردازد، نامنظم، غيرمستند و مبهم خواهد بود.
این مطلب ادامه دارد….